Próbując posegregować nasz polski hip-hop, wedle kryterium „wieku” zespołów i ich „czasów świetności” możemy wyszczególnić pięć grup. Pierwsza, kompletnie pionierska składa się z trzech nazw (Liroy, Wzgórze Ya Pa 3 oraz Kaliber 44). Do drugiej zaliczam Dj600V, Molesta, Slums Attack, Bolec oraz Thinkadelic. Trzecia fala jest najliczniejsza i zaliczają się do niej wszystkie zespoły, które osiągnęły swoją popularność podczas bumu na hip-hop w Polsce w latach 2000 – 2005. Czwarta epoka to nazwy typu VNM, HiFi Banda, Małpa, PMM, Green, Rover, Kękę, Kobra, Mielzky, W.E.N.A., Te-Tris, Heavy Mental, Lilu, Miuosh, Zeus, Meridialu, Eripe, Jot, Łozo aka Pitahaya, Chudini, Bu, Majkel, Rufijok itp. itd. I na koniec piąta i zarazem najmłodsza grupa składów, których nazwy jeszcze do końca nie zasiedziały się w naszych głowach, niemniej czuć, iż powoli deptają po piętach polskiej rap scenie.
Wracając do sedna tego wpisu, chciałbym poświęcić nieco uwagi zespołowi, który definitywnie wpisuje się w obszerne pandemonium grupy trzeciej z pośród wyżej wyniemnionych. Zespołowi, który powstał w Warszawie z inicjatywy raperów Eldo i Jotuze, do których dołączył Noon, Ash, a w ostatniej fazie istnienia również Daniel Drumz. Mowa tu o niczym innym, jak o grupie Grammatik.
Historia zespołu rozpoczęła się w 1998 roku kiedy to puścili w obieg swój pierwszy nielegal zatytułowany któtkim „EP”. Płyta zyskała całkiem spore grono odbiorców jak na undergroundowe wydawnictwo co zaowocowało podpisaniem kontraktu z wytwórnią Blend Records, która to rok później wprowadziła krążek do oficjalnej sprzedaży. Warto wspomnieć, iż zespół Grammatik był mocno propsowany przez osobę Druha Sławka, na ramach jego audycji Raptime. Największy jednak sukces przyniósł dla składu rok 2000, w którym to za sprawą wytwórni T1-Teraz ukazał się ich drugi album zatytułowany „Światła miasta”. Album sprzedał się w ilości ponad 30tys. egzemplarzy i w dniu dzisiejszym jest bez wątpienia uznawany za jeden z klasyków gatunku. Pamiętam sytuację kiedy włączając radio RMF FM można było usłyszeć singiel „Friko” na najwyższej rotacji (Power Play), co było dość niespotykaną sytuacją, jako, że komercyjne radiostacje stroniły w tamtym czasie (jak i po dziś dzień) od grania muzyki rap.
Zespół Grammatik potrzebował czterech lat przerwy, żeby powrócić na scenę najpierw w 2004 roku z epką „Reaktywacja”, po czym, dokładnie w rok później z albumem o nazwie „3”. Z perspektywy czasu myślę, że można śmiało swierdzić, iż są to dwa najsłabsze dokonania tego zespołu. Niemniej w 2007 roku nagładem Frontline Records w kooperacji z My Music ukazał się ostatni album grupy zatytyłowany „Podróże”. Za produkcję całego albumu odpowiadał Flamaster, który stworzył niepowtarzalnie spójną muzycznie koncepcje płyty, przyczyniając się niewątpliwie do sukcesu tego krążka. W rok po wydaniu płyty „Podróże” zespół Grammatik oficjalnie zakończył swoją działalność.
Pamiętajmy jednak, że zaprzestanie działalności artystycznej zespołu ani na moment nie spowolniło w działaniach Leszka Kaźmierczaka czyli wszystkim dobrze znanemu Eldo. Już w 2001 roku, tuż po sukcesie „Świateł miast” Eldo wydał swoją pierwszą solową płytę zatytułowaną „Opowieść o tym, co tu dzieje się naprawdę” jak również wystąpił w filmie Sylwestra Latkowskiego „Blokersi”. Jest to również okres słynnej dziś bitwy freestylowej w Płockim klubie „Crazy” pomiędzy Obrońcami Tytułu, w których skład wchodził Eldo, a Gib Gibon składem, którego głownym reprezentantem był Tede. Okres ten nie był najlepszym momentem kariery Eldoki, w kontekście odbioru jego osoby przez środowisko hip-hopowe. Jeden konflikt napędzał kolejny i myślę, że nie pomylę się pisząc iż w 2002 roku Eldo był najbardziej hejtowanym raperem w kraju. Najważniejsze jest jednak to, iż żadna z tych rzeczy nie podłamała Eldoki, a w zamian doświadczenia te stały się elementem składowym jego drugiego solowego albumu pod tytułem „Eternia” wydanym w 2003 roku przez wytwórnię Blend Records. Eternia w dniu dzisiejszym to album bezsprzecznie uznawany za polski hip-hopowy majstersztyk swoich czasów, a ceny tej płyty przed wprowadzeniem na rynek reedycji osiągały astronomiczne sumy na stronach serwisu allegro.
W 2006 roku Eldo postawił kolejny odważny krok podpisując kontrakt z wytwórnią My Music (dawnym UMC), który to label nie cieszył się uznaniem, a wręcz pogardą w środowisku rapowym. UMC było wytwórnią, która wydawała takich wykonawców jak m.in. Liber, Mezo, Verba oraz Jeden Osiem L. Wytwónia kojarzyła się ze spłyceniem przekazu hip-hopowego w mediach i zapoczątkowaniem stylu potocznie określanym „hiphopolo”. Eldo ponownie nie zważając na krytykę środowsika podpisał kontrakt by w 2007 roku wydać pod szyldem tej właśnie wytwórni świetny album pt. „27”. Chyba nie przesadzę pisząc, iż był to drugi (po Pięć Dwa Dębiec) warty posiadania album wydany przez ten label.
W 2008 roku ukazał się kolejny solowy album Eldo zatytułowany „Nie pytaj o nią”, a rok 2010 to ostatnia jak do tej pory i moim skromnym zdaniem najlepsza solowa płyta tego rapera pod tytułem „Zapiski z 1001 nocy” wyprodukowana przez duet producencki The Returners. Oba albumy sprzedały się w nakładzie przekraczającym 15tys. egzemplarzy zyskując statuty złotych płyt.
Warto nadmienić, że Eldo jest również wraz z Włodim i Pelsonem członkiem zespołu Parias, z którym to w 2010 roku wydał wspólną płytę. Leszek Kaźmierczyk ma za sobą również współpracę dziennikarską z Radiem Euro, jak i kooperację z Teatrem Polskim we Wrocławiu.
W listopadzie 2013 roku podczas programu RaptimeLive! Eldo zapowiedział swoją kolejną solową płytę na wiosnę 2014 roku.
karimkoszmar 